Đầu tư 20 tỷ đồng cho đề án Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh từ 2015, Quảng Ngãi muốn kết thúc do “hiệu quả không rõ ràng”.

Chiều 7/4, ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND Quảng Ngãi cho biết đã giao Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch báo cáo UBND tỉnh để trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định kết thúc đề án Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh. Đề án công viên địa chất được triển khai từ năm 2015 với tên gọi ban đầu là Công viên địa chất toàn cầu Bình Châu – Lý Sơn. Khi ấy, Quảng Ngãi vừa khai quật nhiều tàu cổ ở vùng biển này, đồng thời đảo Lý Sơn đã hòa điện lưới quốc gia; nổi tiếng với di sản địa chất núi lửa và bề dày lịch sử bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Đảo Lý Sơn, vùng lõi của đề án Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Sa Huỳnh. Ảnh: Bùi Thanh Trung.

Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu của UNESCO với vùng lõi là đảo Lý Sơn được lãnh đạo Quảng Ngãi đánh giá sẽ giúp tỉnh phát triển bền vững. Nghị quyết Đảng bộ và HĐND tỉnh năm 2015 từng xác định việc thực hiện dự án này một trong những nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là du lịch.

Năm 2017, UBND tỉnh thành lập Ban Quản lý Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh, giao Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch làm cơ quan thường trực. Từ đó đến nay, đơn vị này đã phối hợp với Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản cùng các chuyên gia quốc tế tiến hành hàng chục đợt khảo sát, với khoảng 160 hành trình khảo sát địa mạo, cảnh quan, và địa văn hóa nhằm xác định tổng thể các giá trị di sản, đặc biệt là các di sản địa chất. Nhiều hội thảo, hội nghị quốc tế về công viên đã được tổ chức, thu hút hàng trăm nhà khoa học.

Năm 2019, Ban Quản lý đánh giá diện tích Lý Sơn và vùng phụ cận quá nhỏ để làm đề án nên đề nghị tỉnh mở rộng lên 4.600 km2, bao gồm nhiều diện tích trên đất liền.

Cuối 2019, hồ sơ dự thảo về Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh đã được gửi cho UNESCO và vượt qua vòng sơ loại. Theo quy định, tổ chức này sẽ biểu quyết bằng phiếu bầu tại Hội nghị thường niên của Đại hội đồng UNESCO dự kiến ban đầu tổ chức vào cuối 2020 tại Jeju Hàn Quốc. Tuy nhiên, Covid -19 bùng phát trên toàn cầu nên việc thẩm định bị hoãn.

Theo ông Đặng Văn Minh, việc UBND tỉnh đồng ý cho mở rộng diện tích Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Sa Huỳnh là chưa đúng theo tinh thần nghị quyết đảng bộ lần thứ 19 của Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chưa có quyết định chính thức về việc này nên dù UBND tỉnh có gửi hồ sơ cho UNESCO thì cũng không đảm bảo đúng quy định.

“Sau khi rà soát toàn bộ đề án, UBND tỉnh cho rằng hiệu quả kinh tế – xã hội chưa rõ ràng”, Chủ tịch UBND Quảng Ngãi cho biết.

Trong 5 năm qua, UBND Quảng Ngãi đã chi cho đề án khoảng 20 tỷ đồng. “Trong quá trình thực hiện thì có thể được có thể không được, chứ không phải thực hiện bằng mọi giá, việc bố trí kinh phí hàng năm đúng quy định thì quyết toán là bình thường”, ông Minh nói.

Theo UNESCO, Công viên địa chất toàn cầu (Global Geoparks) là những khu vực có địa chất và địa mạo có ý nghĩa địa chất quốc tế. Tổ chức này bắt đầu nghiên cứu công viên địa chất từ năm 2001. Đến năm 2004, đại diện 17 công viên địa chất trên thế giới đã họp tại Paris, Pháp để thành lập Mạng lưới công viên địa chất toàn cầu. Đây là nơi các quốc gia trao đổi, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm về bảo tồn di sản địa chất.

Công viên địa chất toàn cầu đặt ra các tiêu chuẩn để bảo tồn di sản địa chất hài hòa với bảo tồn văn hóa bản địa và phát triển kinh tế, du lịch. Ở Việt Nam có hai nơi đã được công nhận công viên địa chất toàn cầu là Công viên đá Đồng Văn (Hà Giang) và Công viên địa chất toàn cầu tỉnh Đăk Nông.

Phạm Linh https://vnexpress.net/quang-ngai-muon-dung-cong-vien-dia-chat-ly-son-sa-huynh-4259530.html