PRATCH RUJIVANAROM

Các nhóm môi trường cảnh báo nhiều khu vực có thể bị phá hủy toàn bộ trong vòng 10 năm tới

SINH THÁI của sông Mekong có thể bị phá hủy trong vòng 10 năm  tới nếu dự án các đập dọc theo sông được phép tiếp tục, các tổ chức phi chính phủ của Thái Lan và Campuchia đã cảnh báo.

Các tổ chức này cũng cảnh báo rằng sẽ rất khó khăn cho những người yêu cầu bồi thường do các tác động tiêu cực của các dự án đến môi trường và sinh kế của họ vì sẽ rất khó chỉ ra những ảnh hưởng rõ ràng của một con đập cụ thể.

Các tổ chức phi chính phủ (NGO) thúc giục các chính phủ có liên quan hiểu rõ hơn tình cảnh này và quan tâm nhiều hơn về các tác động xuyên biên giới từ các dự án phát triển dọc theo sông Mekong nhằm ngăn chặn những hậu quả bất lợi có thể gây tổn hại đến cuộc sống của hàng triệu người phụ thuộc vào dòng sông.

Có hai dự án được tiến hành – đập Xayaburi và Don Sahong, nằm ở hạ lưu sông Mekong thuộc Lào. Trong các cuộc biểu tình phản đối của cư dân sống dọc theo bờ sông, Pianporn Deetes, điều phối viên Thái Lan của tổ chức Sông ngòi Quốc tế, đã thúc giục chính phủ các nước khu vực sông Mekong quan tâm nhiều hơn vào các phí tổn thực tế của các dự án tới dòng sông và con người.

“Tôi không nhìn thấy việc khắc phục sự hủy diệt sinh thái và xã hội dọc sông Mekong, nếu những người ra quyết định vẫn không quan tâm về các tác động của các dự án lớn đến dòng sông này,” Pianporn nói.

Bà cho biết, những người quyết định chỉ quan tâm đến lợi ích mà họ có thể nhận được từ các dự án trên sông Mekong mà không xem xét các tác động đến sinh thái của dòng sông và sinh kế của người dân.

Bà cho biết việc xây dựng hai đập ở Lào, Pak Bang và Sanakham, sẽ bắt đầu sớm. “Việc xây dựng đập là không thực sự theo quy định,” bà nói.

“Nếu xu hướng này vẫn tiếp tục, tôi chắc chắn rằng chúng ta sẽ thấy sự nát vụn hoàn toàn của sông Mekong trong 10 năm tới.”

Tek Vannara, giám đốc điều hành Diễn đàn Phi chính phủ Campuchia đã chỉ ra rằng sự yếu kém của cơ chế Ủy ban Sông Mekong đã dẫn đến việc xây dựng đập không kiểm soát được trên dòng chính sông Mekong.

“Tất cả là về đàm phán quyền lực và chính trị trong MRC, vì vậy họ quá yếu để điều chỉnh vấn đề này một cách đúng đắn. Nếu họ mạnh, các đập như Don Sahong sẽ không được xây dựng”, Vannara nói.

Ông nói rằng nếu nước đại diện trong MRC muốn xây dựng một con đập trên dòng chính sông Mekong, họ có nghĩa vụ phải tiến hành các thủ tục thông báo và tham vấn trước một các thích hợp, nhưng mà đập Don Sahong được bắt đầu mà không tham khảo ý kiến với MRC.

“Các nước trong khu vực sông Mekong phải bắt đầu các cuộc thảo luận về tác động của các đập này”, ông nói. “Những lý do mà người xây đập sử dụng để xây dựng các đập nước trong quốc gia của họ không nên được sử dụng nữa, bởi vì chúng ta đang ở trên cùng một dòng sông và dòng sông thuộc về tất cả mọi người.

“Chúng tôi đang cố gắng làm cho chính phủ Campuchia thấy rằng năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, năng lượng sinh khối và năng lượng gió có thể là lựa chọn thay thế tốt hơn xây dựng các đập thủy điện và chúng tôi đang cố gắng trao quyền cho người dân địa phương để họ có thể nói lên tiếng nói của họ trong việc chống lại các dự án hủy hoại môi trường “.

Pianporn nói thêm rằng sẽ rất khó khăn cho người dân bị ảnh hưởng trong việc đòi bồi thường.

“Các đập này do các công ty tư nhân sở hữu, không phải là của quốc gia, vì vậy chính phủ sẽ chối bỏ trách nhiệm đối với các tác động  tiêu cực gây ra bởi các đập và cái giá của tác động tàn phá đối với các hệ sinh thái và sinh kế của người dân sẽ đổ lên đầu người dân,” bà nói.

H & H

The Nation, ngày 06/6/2016

Nguồn: Mekong dam projects ‘could destroy livelihoods, ecology’