Biển Aral, nằm giữa Kazakhstan và Uzbekistan, trước đây là một phần của Liên bang nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết, là một điểm du lịch thịnh vượng trong năm 1960. Việc làm trệch dòng sông để lấy nước phục vụ nông nghiệp gần như đã loại bỏ biển Aral chỉ trong 30 năm. Giờ đây, biển đã chết với sự bao quanh bởi hàng ngàn km² muối, và sự biến đổi này đã phá hủy vĩnh viễn nền tảng kinh tế của khu vực.

Năm 1960, diện tích biển Aral vào khoảng 67.000 km². Sự chuyển hướng chảy hai sông chính dẫn vào biển đã làm giảm độ cao bề mặt hơn 20 m và mất khoảng 28.000 km² diện tích bề mặt (hình 1.B). Các thị trấn đã từng là những trung tâm hải sản nay đã lùi sâu vào nội địa khoảng 30 km. Mất đi tác động điều tiết của biển đối với thời tiết đang làm biến đổi khí hậu khu vực; ngày nay mùa đông lạnh hơn và mùa hè ấm hơn. Gió bão mang theo bụi, cát mặn và lan tỏa trên diện rộng, làm hư hại đất và ô nhiễm không khí.

Bài học học được từ biển Aral là sự hủy hoại môi trường có thể dẫn đến sự biến đổi khu vực nhanh chóng. Các nhà môi trường, bao gồm các nhà địa chất học, lo lắng rằng những gì mà con người đã làm cho vùng Aral là triệu chứng của những gì mà chúng ta đang thực hiện trên nhiều khía cạch có quy mô toàn cầu.

Hiện nay một dự án khôi phục đầy tham vọng đang được tiến hành để cứu phần phía bắc, phần hồ nhỏ hơn. Một con đập thấp dài 13 km dài đã được xây dựng ngang hồ ngay phía nam nơi sông Syr Darya chảy vào hồ (xem hình 1.B). Với việc bảo tồn nước của dòng sông, lượng nước nhiều hơn đang chảy vào hồ và đập giữ nước ở phía bắc của lòng hồ. Mực nước đang gia tăng, và một số hoạt động đánh bắt cá đã trở lại. Đây là một dấu hiệu đầy hứa hẹn, nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa.

H & H

Nguồn: Edward A. Keller. Introduction to Environmental Geology. University of California, Santa Barbara. Fifth Edition.